Om kwalitatief goede medisch specialistische zorg ook in de toekomst aan onze patiënten te kunnen blijven bieden, is samenwerking tussen Adrz en ZorgSaam van groot belang.

Op dit moment ‘dwingen’ (aangepaste) volumenormen op een aantal vakgebieden ons al tot samenwerking. Zowel Adrz, ZorgSaam als de zorgverzekeraar moeten de kwaliteit van de

geleverde zorg op basis van deze volumenormen verantwoorden. Om deze zorg nu en in de toekomst in Zeeland te kunnen houden, worden samenwerkings-afspraken met de zorgverzekeraar gemaakt.

Ook op de langere termijn is samenwerking vereist om de toekomstige zorgkloof in Zeeland te kunnen overbruggen. Hiervoor is naast samenwerking ook innovatie nodig. Om onszelf ruimte te bieden om te innoveren en de zorgkloof het hoofd te bieden, werken we toe naar een contract voor meerdere jaren.

Samenwerking tussen Adrz en ZorgSaam levert de volgende voordelen op:

• Behouden van kwalitatief goede zorg in Zeeland; nieuwe behandelmethoden (voor jullie als voorbeeld ICD’s bij cardio),behalen van volumenormen, voorkomen van adherentieverlies, aanvullen van elkaars expertises.
• Aanzuigende werking van hoogwaardige zorgprofessionals, door het kunnen bieden van meer uitdagingen.
• Meer innovatieslagkracht en eventuele financiële voordelen door toename in schaalgrootte.

Actuele onderwerpen/ projecten die hier invulling aan geven en die momenteel worden uitgewerkt zijn gericht op:

Zorginhoudelijke samenwerking, o.a.:

• Chirurgie (schildklierchirurgie en vaatchirurgie)
• Cardiologie (ICD/ PCI)
• Oncologie
• Psychiatrie
• Kindergeneeskunde
• Geriatrie

Samenwerking ondersteunende diensten, o.a.:

• Kwaliteit: uitwisseling interne auditoren t.b.v. audits op afdelingen die specifieke , schaarse kennis vragen (zoals OK, scopie)
• Kwaliteit: kennisuitwisseling t.a.v. documentbeheersysteem
• Marketing & Communicatie: afstemmen communicatie, bijvoorbeeld rondom covid
• HRM: Samenwerking op het gebied van specifieke HR expertises

Waarom de Zeeuwse ziekenhuizen steeds meer samenwerken

Zeeuwse ziekenhuizen Adrz en ZorgSaam staan garant voor medisch specialistische zorg aan alle Zeeuwen. Die garantie willen ze graag blijven bieden. Onder veranderende omstandigheden in zorg en maatschappij, zoals die nu opspelen, zijn ze op elkaar aangewezen. Samen moeten ze op zoek naar oplossingen voor actuele en toekomstige knelpunten. Die zijn er volop want de Zeeuwse samenleving en zorg zijn flink aan het veranderen. Zo ontstaat er inmiddels een serieuze zorgkloof; de toenemende zorgvraag van steeds meer ouderen krijgt steeds moeizamer een goed antwoord doordat er steeds minder jongeren en startende zorgprofessionals zijn. De huidige medewerkers van Adrz en ZorgSaam moeten dus met minder collega’s meer patiënten helpen. Daar zit een limiet aan.

Samenwerking kan die druk verlichten. Twee ziekenhuizen kunnen immers meer dan één. Ze kunnen elkaar bijstaan in het opvullen of combineren van kwetsbare functies en het voorkomen van roosterproblemen. Ze kunnen ook elkaars kennis en kunde versterken door uitwisseling. Zo ontstaat een nog hoger niveau van kwaliteit van ziekenhuiszorg. Gezamenlijk creëren de ziekenhuizen bovendien meer volume zodat minder voorkomende medische zorg toch de aantallen (de normen) haalt en in de regio behouden blijft. Anders kunnen sommige ernstige ziektes op den duur niet meer in Zeeland behandeld worden. Dat zou nadelig zijn voor de patiënten en hun bezoekende familie en vrienden. Adrz en ZorgSaam werken dus steeds meer samen om de ziekenhuiszorg in Zeeland toegankelijk te houden en zowel boven als onder de Westerschelde 24/7 paraat te staan. Hierna twee voorbeelden van die samenwerking.

Een specialist aan de slag op diverse locaties, in meerdere organisaties

Naast haar werk als algemeen kinderarts heeft Nathalie de Bruijn als extra aandachtsgebied de zindelijkheidsproblematiek bij kinderen. Vanuit die specialisatie ziet en ondersteunt zij patiëntjes met onder andere nieraandoeningen en plasproblemen. Dit doet zij niet alleen bij ZorgSaam in Zeeuws-Vlaanderen, maar ook in het Adrz in Vlissingen, en in het Universitair Ziekenhuis van Gent, waar zij als vaste consulent samenwerkt met het Team Nefrologie Kinderen.

Nathalie de Bruijn vertelt hoe dit praktisch in zijn werk gaat: “In de oneven weken houd ik een dag poli in het UZ Gent en in de even weken doe ik dat in Vlissingen. Dit kost voor mijzelf wat extra reistijd vanuit Terneuzen, maar het maakt mijn werk gevarieerd en uitdagend.

Je kunt bovendien de patiënten uit heel Zeeland via hetzelfde zorgpad zorg verlenen in mijn specifieke aandachtsgebied. En als het nodig is, kun je ze meenemen naar het universitair centrum, waar je dan zelf ook de patiënt weer ziet. Een vertrouwd gezicht is belangrijk, zeker bij kinderen.”

“Het werken op meerdere locaties en het contact met diverse collega’s, brengt je als zorgprofessional absoluut veelzijdigheid. Klein minpunt is de continuïteit. Je bent er per slot van rekening niet elke dag om je patiënten te begeleiden en bij vragen te woord te kunnen staan. Desalniettemin ben ik overtuigd van de voordelen van samenwerking. Niet zozeer vanwege volumenormen, want die kent de Kindergeneeskunde niet, maar vooral vanuit het oogpunt van kwaliteit en kennisdeling. Het maakt het ook aantrekkelijker om als arts in Zeeland te komen werken. Alleen al voor het aantrekken van medisch specialisten werkt het positief als je kunt aanbieden dat artsen hun aandachtsgebied kunnen behouden door dit Zeeuwsbreed en/of in samenwerking met de derde lijn op een interessant en kwalitatief hoog peil te houden.”

Gezamenlijk organiseren en inkopen van beveiliging

Niet alleen op medisch specialistisch vlak wordt afgestemd en uitgewisseld tussen Adrz en ZorgSaam, zeker ook op functioneel vlak worden stappen gemaakt. Een concreet voorbeeld is de recente aanbesteding van de beveiliging van de ziekenhuizen. Deze wordt deels extern ingehuurd. Samen is bekeken of de huidige gecontracteerde dienstverlener of juist een nieuwe aan gezamenlijk opgestelde criteria kon voldoen. Dat heeft namelijk als voordeel dat de beveiliging op meerdere locaties kan worden ingezet. Uiteindelijk heeft het tot een nieuw contract geleid en maken zowel ZorgSaam als Adrz vanaf begin 2022 gebruik van de Zeeuwse beveiligingsdienst Deltasafe.

Renske van Ewijk, bedrijfskundig manager bij Adrz noemt het een mooie concrete stap in de intensieve samenwerking. “We hebben gemerkt dat gezamenlijk naar de dienstverlening kijken diverse voordelen heeft. Over en weer leren we de ziekenhuizen beter leren kennen en leren we van elkaars standpunten en inzichten. Zo kun je rekening houden met elkaar en tot een gezamenlijk besluit komen. We zijn trots op dit eerste succes. Het is extra mooi dat de Zeeuwse ziekenhuizen nu samenwerken met een Zeeuws beveiligingsbedrijf.”

Samenwerking met Adrz krijgt meer inhoud

De afgelopen jaren zijn er diverse initiatieven geweest om een nadere samenwerking van de Zeeuwse ziekenhuizen Adrz en ZorgSaam te ontwikkelen. Het is goed te constateren dat nu daadwerkelijk voortgang wordt geboekt. In diverse gesprekken met Adrz, Erasmus MC (de eigenaar van Adrz), ZorgSaam en CZ (de grootste zorgverzekeraar in Zeeland), zijn concrete afspraken gemaakt. Daarmee zijn we op de goede weg om een brede waaier aan ziekenhuiszorg, ook in de nabije toekomst, zoveel mogelijk in Zeeland aan te bieden. Een goede en noodzakelijke weg vanwege de toenemende zorgvraag door bijvoorbeeld de groeiende vergrijzing. Bovendien worden kwaliteitskaders steeds strenger door stijgende volumevoorwaarden voor medisch specialistische zorg; dit kunnen de ziekenhuizen niet zonder elkaar garanderen.

Alle betrokken partijen zien de dreiging van de zorgkloof en het effect op de zorg zoals we die nu kennen. Meer vraag naar zorg dan aanbod, ook door tekorten in de arbeidsmarkt. Dit is zeker niet nieuw en daarom wordt al geruime tijd en op regelmatige basis met elkaar afgestemd. Zo is er tweewekelijks overleg tussen de raden van bestuur en het medisch stafbestuur van ZorgSaam en Adrz, waarbij CZ nadrukkelijk betrokken is. Dit heeft geleid tot een aantal concrete afspraken. Zo is vastgelegd dat:

• de samenwerking niet vrijblijvend is
• beide ziekenhuizen kwalitatief goede en integrale zorg blijven leveren
• er twee 24/7 ziekenhuislocaties in stand blijven, dus ZorgSaam, Terneuzen en Adrz, Goes
• er wordt ingezet op zorg-innovatie
• trotse medewerkers belangrijk zijn voor goede zorg.

Met het oog op de toekomst moet de zorg zo georganiseerd worden dat dit laagdrempelig en aantrekkelijk is voor de alle inwoners van Zeeland, waarbij ZorgSaam en Adrz financieel gezond en toekomstbestendig moeten zijn. Voor de duidelijkheid, er is geen sprake van een fusie, wel van nadrukkelijke samenwerking. Zo moet Zeeland een aantrekkelijk zorggebied zijn en blijven voor medewerker en zorgvrager.

Dit alles en daarmee de noodzaak tot verregaande samenwerking is al in oktober 2020 bekrachtigd door de besturen van Adrz, ZorgSaam, Erasmus MC en CZ als resultaat van een intensieve bestuurlijke verkenning en beschouwing van verleden, heden en de toekomst. De Besturen Medisch Staf van beide ziekenhuizen hebben vervolgens hun visie op de samenwerking geformuleerd. In afstemming met CZ zijn daarbij specifieke zorgdomeinen benoemd die op korte termijn tot vergaande samenwerking moeten leiden. Logischerwijze betreft dit zorg die kwetsbaar is of waarbij uniformering van de wijze waarop de zorg wordt geleverd zowel boven als onder de Westerschelde van belang is. Zorg van hoge kwaliteit en laag volume die door allerlei kwaliteitsvoorschriften kwetsbaar is. Hierbij gaat het om bepaalde oncologische, cardiologische en chirurgische aandoeningen en behandelingen. Het is nodig om daar samen in op te trekken, anders moeten patiënten er straks tot buiten de provincie voor reizen. Daarvoor is het ook nodig dat zorg geconcentreerd wordt. CZ is daarin duidelijk: uitholling van beide ziekenhuizen moet worden voorkomen en dat vergt een goede beschouwing van de noodzakelijke samenwerking; wat wordt door wie waar gedaan en andere vragen. Uitgangspunt is dat beide ziekenhuizen en de betreffende vakgroepen samen en bij elkaar zorg verlenen. Het zal om geven en nemen gaan, waarbij beide ziekenhuizen zelfstandig en sterk blijven.

De goede voortgang in de verdere samenwerking is onlangs gezamenlijk gepresenteerd aan CZ en bekrachtigd door alle partijen. Erg positief zijn de gemaakte afspraken rond de oncologie met de ontwikkeling van gezamenlijke en eenduidige zorgpaden die inmiddels zijn ontwikkeld voor darm- en nierkanker, wat volledig aansluit op de visie en verwachtingen van CZ. Daarnaast is afgesproken dat interventie cardiologie en ICD’s gezamenlijk zullen worden aangeboden. Daarnaast werkt CZ actief mee aan de uitwerking van de chirurgische plannen op gebied van volume bedreigde zorg.

Dat de samenwerking niet vrijblijvend is, blijkt uit de deadlines die door CZ zijn gesteld. De consequenties zijn ook niet mals. Als het niet komt tot samenwerking leidt dat tot verplaatsen van zorg tot buiten Zeeland. Nog volop werk aan de winkel dus! Daarbij is uit de positieve reactie van CZ ook op te maken dat er mooie kansen ontstaan dat bepaalde zorg die nu nog buiten de provincie wordt ingekocht in de toekomst weer in Zeeland aangeboden kan worden. Goede vooruitzichten door nieuwe gezamenlijke inzichten! Voor de patiënten en hun familie dichtbij in eigen provincie en voor alle zorgmedewerkers extra expertise, verdieping en uitdaging.

Waarom er nu in tegenstelling tot vroeger wel goede voortgang wordt geboekt, is omdat in samenspraak met CZ gesproken wordt over specifieke aandachtsgebieden binnen gezamenlijk geformuleerde uitgangspunten. Gerichte ontwikkeling dus en niet een allesomvattende aanpak. Ook speelt mee dat beide ziekenhuizen weer op orde zijn. Toen ging het financieel slecht, nu is er weer innovatiekracht. Er is bovendien een concrete dreiging en aanleiding: de zorg die onder druk komt door demografische ontwikkelingen de komende 15 jaar. Op termijn zal daarom zeker ook over samenwerking op andere zorggebieden worden gesproken. Dat zal soms nog breder gaan dan alleen ziekenhuiszorg, ook gelet op de inspanningen vanuit de Zeeuwse Zorg Coalitie om de zorgkloof zo klein mogelijk te houden.

De Raad van Bestuur en het Stafbestuur van ZorgSaam trekken samen op om de samenwerking in Zeeland verder vorm te geven binnen de aangegeven kaders.

Claudia Brandenburg, voorzitter RvB Adrz, heeft een belangrijke impuls gegeven aan de hernieuwde ziekenhuissamenwerking. Zij wordt opgevolgd door Marten Kroese. Collega Jolanda de Vries en hij zullen samen met het stafbestuur van het Adrz invulling geven aan de verdere uitwerking daarvan.

NB ZorgSaam werkt op meerdere gebieden met meerdere partijen samen. UZ Gent, Zeeuwse verpleeghuizen, Zeeuwse Zorg Coalitie…Een goed overzicht van alle samenwerkingen vind je op het platform samenwerkingen van ZorgSaam via deze link samenwerkingen.zorgsaam.org